Spadek ofiar śmiertelnych na drogach, ale unijny cel wciąż daleko

euractiv.pl 3 godzin temu
Zdjęcie: https://euractiv.pl/section/bezpieczenstwo-i-obrona/news/spadek-ofiar-smiertelnych-na-drogach-ale-unijny-cel-wciaz-daleko/


W 2024 r. na drogach Unii Europejskiej zginęło 19 940 osób – o 2 proc. mniej niż rok wcześniej. Choć statystyki wskazują na umiarkowany postęp, Komisja Europejska podkreśla, iż cel redukcji liczby ofiar o połowę do 2030 r. oraz całkowitego wyeliminowania wypadków śmiertelnych do 2050 r. wciąż jest ambitny.

Z liczbą 45 zgonów na milion mieszkańców UE pozostaje jednym z najbezpieczniejszych regionów świata. Postęp nie jest jednak równomierny. Litwa odnotowała spadek liczby ofiar o 22 proc., Łotwa o 19 proc., a Austria o 13 proc. – efekty skutecznych reform i programów profilaktycznych. Z drugiej strony Estonia (+17 proc.) i Cypr (+21 proc.) zanotowały wzrosty, choć przy relatywnie małych liczbach.

Ranking państw członkowskich pokazuje trwałe rozwarstwienie: najbezpieczniejsze drogi mają Szwecja (20) i Dania (24) ofiar na milion mieszkańców, podczas gdy Rumunia (78) i Bułgaria (74) pozostają w końcówce. Polska, mimo poprawy o 35 proc. od 2019 r., wciąż rejestruje 52 zgony na milion mieszkańców – znacznie powyżej średniej unijnej.

Eksperci podkreślają, iż najważniejsze są nie tylko infrastruktura, ale także czynniki społeczne: edukacja komunikacyjna, kultura jazdy i skuteczność egzekwowania przepisów. Dane z bazy CARE potwierdzają, iż nowoczesna technologia sama w sobie nie wystarczy – potrzebne są trwałe zmiany w świadomości uczestników ruchu.

Wykres 1 opracowanie własne

Liderzy i outsiderzy bezpieczeństwa drogowego

Pierwsze półrocze 2025 r. przynosi oznaki poprawy w Polsce, Grecji, Czechach, Rumunii, Portugalii i Słowacji. Komisja Europejska wskazuje, iż jest to efekt inwestycji w kontrolę prędkości, edukację i modernizację lokalnych dróg. Jednocześnie w niektórych państwach trend się odwraca, co dowodzi, iż chwilowe poluzowanie działań może gwałtownie skutkować wzrostem liczby ofiar.

„Mimo postępu liczba blisko 20 tys. zabitych w wypadkach drogowych pozostaje absolutnie nieakceptowalna. Walka o bezpieczeństwo musi być wspólnym wysiłkiem – od władz lokalnych po każdego kierowcę” – podkreślił komisarz ds. zrównoważonego transportu Apostolos Tzitzikostas.

Wykres 2 opracowanie własne

Nagrody za doskonałość i znaczenie dobrych praktyk

Dzień przed publikacją statystyk, 16 października, Komisja zorganizowała galę wręczenia nagród za doskonałość w bezpieczeństwie ruchu drogowego. Wydarzenie uhonorowało 15 projektów wybranych spośród ponad 100 nominacji w ramach Europejskiej Karty Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Nagrodzono m.in. inicjatywę FlineBox z Irlandii i Belgii, promującą bezpieczne decyzje dotyczące jazdy, projekt edukacyjny Volvo Car España skierowany do dzieci, a także austriacką kampanię Easy Drivers Radfahrschule wspierającą mobilność osób starszych. Technologiczny wymiar bezpieczeństwa podkreślił projekt Lanternn (Hiszpania i Irlandia), wykorzystujący sztuczną inteligencję i dane do analizy ryzyka. W kategorii miejskiej zwyciężyła inicjatywa Métropole de Lyon, która poprawiła bezpieczeństwo wokół szkół średnich. Nagrodę publiczności zdobył grecki projekt 30 maratonów z prędkością 30 km/h, pokazujący, iż lokalne akcje mogą mieć realny wpływ na kulturę jazdy.

Wizja Zero pod presją liczb

Cele unijnej strategii bezpieczeństwa ruchu drogowego zakładają redukcję ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń o 50 proc. do 2030 r. oraz eliminację ofiar do 2050 r. Trybunał Obrachunkowy UE ostrzegał, iż bez zdecydowanego zwiększenia wysiłków cel ten pozostanie poza zasięgiem.

Nowe inicjatywy obejmują reformę przepisów o prawach jazdy, skuteczniejsze egzekwowanie wykroczeń transgranicznych oraz poprawę stanu technicznego pojazdów. Jednak skuteczna polityka wymaga spójności między poziomem unijnym a lokalnym – często ambitne cele nie przekładają się na działania w mniejszych gminach z ograniczonymi zasobami.

Nowe przepisy dotyczące prawa jazdy. Rewolucja na europejskich drogach

Partnerstwo dla bezpiecznych dróg

16 października zakończono także drugą edycję Road Safety Exchange, łączącą ekspertów z 19 państw w celu wymiany doświadczeń i wdrażania sprawdzonych rozwiązań. Rezultaty są widoczne: Litwa wprowadziła nowe standardy projektowania dróg, Rumunia – automatyczne centra przetwarzania mandatów, a Grecja – miejskie ograniczenia prędkości do 30 km/h.

Trzecia edycja programu, finansowana z instrumentu „Łącząc Europę” (CEF), ruszy pod koniec 2025 r. i obejmie więcej partnerów. Dla Komisji jest to dowód, iż bezpieczeństwo ruchu drogowego to nie tylko infrastruktura, ale wspólna nauka, wymiana doświadczeń i konsekwentne wdrażanie standardów.

Idź do oryginalnego materiału