Pod koniec 2025 roku w życie wchodzą zmiany, które całkowicie przebudują system kar, uprawnień i kontroli kierowców w Polsce i w Unii Europejskiej. Zaostrzone przepisy uderzą przede wszystkim w zawodowych kierowców i firmy transportowe, dlatego sprawdzamy, co konkretnie się zmienia i jak przygotować się na nadchodzącą rewolucję.
fot. unsplash.comSpis treści:
- Największa nowelizacja od lat – kiedy wchodzą nowe przepisy?
- Utrata prawa jazdy łatwiejsza niż kiedykolwiek
- Koniec z redukcją punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia
- Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia
- Cyfrowe prawo jazdy i wspólne zakazy prowadzenia w całej UE
- Podsumowanie: nowe przepisy to nie tylko kary, ale i szansa
Największa nowelizacja od lat – kiedy wchodzą nowe przepisy?
Nowelizacje przepisów wchodzą w kilku etapach. Pierwsze regulacje zaczęły obowiązywać 3 grudnia 2025 r. i objęły m.in. buspasy oraz egzaminy poza miastami wojewódzkimi. Najważniejsza część reformy, czyli nowe zasady zatrzymania prawa jazdy i uprawnienia dla 17-latków, zacznie obowiązywać 17 grudnia 2025 r. Z kolei 3 czerwca 2026 r. przestaną działać kursy redukujące punkty karne.
Utrata prawa jazdy łatwiejsza niż kiedykolwiek
Od grudnia 2025 roku można stracić prawo jazdy także poza terenem zabudowanym. Wystarczy chwila nieuwagi, ponieważ nowelizacja wprowadza automatyczne zatrzymanie prawa jazdy na 3 miesiące również poza terenem zabudowanym, na drogach jednojezdniowych.
Co więcej, ponowne prowadzenie pojazdu mimo zakazu może skutkować dożywotnim cofnięciem prawa jazdy. Kierowca będzie mógł ponownie ubiegać się o uprawnienia dopiero po 5 latach i po ukończeniu pełnego kursu. Dlatego firmy transportowe powinny zadbać o edukację kierowców, a choćby monitoring prędkości, aby ograniczyć ryzyko kar i przestojów.
Koniec z redukcją punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia
Od połowy 2026 r. kursy redukujące punkty karne przestaną działać dla poważnych wykroczeń takich, jak:
- przejazd na czerwonym świetle,
- nieustąpienie pierwszeństwa pieszym,
- wyprzedzanie na przejściu,
- jazdę mimo obowiązującego zakazu.
Ze względu na dużą liczbę punktów, każde takie wykroczenie może skończyć się utratą uprawnień. Dla przewoźników oznacza to konieczność ciągłej kontroli punktów karnych oraz wdrożenia procedur reagowania na naruszenia.
Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia
Dla branży, która boryka się z deficytem kierowców, szansą może być możliwość zdobycia prawa jazdy kat. B przez 17-latków. Będzie to możliwe (z pewnymi ograniczeniami) od 2026 roku.
17-latkowie będę mogli zdać egzamin na kategorię B, pod warunkiem posiadania zgody rodziców i jazdy pod opieką kierowcy z min. 5-letnim stażem (przez pół roku po zdaniu egzaminu lub do osiągnięcia pełnoletności), a do 18. roku życia będą mogli prowadzić pojazd wyłącznie na terenie Polski.
Ograniczenia i okres próbny dla młodych kierowców
Dodatkowo niepełnoletni i młodzi kierowcy będą objęci okresem próbnym. Dla osoby, która uzyskała uprawnienia przed ukończeniem 18 roku życia, będzie trwał on trzy lata, a dla pozostałych 2 lata (ale nie dłużej niż do ukończenia 20. roku życia). W trakcie okresu próbnego limit punktów karnych wynosić będzie 12 i obowiązywać będzie bezwzględny zakaz spożywania alkoholu (0,0‰) oraz substancji odurzających. Nowi kierowcy będą objęci większym nadzorem, co ma poprawić bezpieczeństwo.
Cyfrowe prawo jazdy i wspólne zakazy prowadzenia w całej UE
Unia Europejska wprowadza cyfrowe prawo jazdy (Digital Driving Licence) dostępne w aplikacji mobilnej ważne we wszystkich krajach UE, które zmieni sposób kontroli i rekrutacji kierowców w transporcie międzynarodowym. Pozwoli na natychmiastową weryfikację danych kierowcy przez służby kontrolne. Po utracie uprawnień do kierowania pojazdem w jednym kraju UE, zakaz będzie obowiązywał na terenie całej wspólnoty.
Zgodnie z harmonogramem państwa członkowskie mają 4 lata na wdrożenie nowych regulacji, co w praktyce oznacza, iż cyfrowe prawa jazdy zaczną obowiązywać w okolicach 2030 roku.
Podsumowanie: nowe przepisy to nie tylko kary, ale i szansa
Kierowcy i przewoźnicy z pewnością odczują surowsze kary, ale z drugiej strony reformy mogą poprawić realne bezpieczeństwo na drogach. Szczególną rolę w tym odegrają wspólne prawo jazdy i jednolite zasady w całej UE.
Czas pokaże, czy łatwiejsza dostępność uprawnień kat. B przełoży się na większe zainteresowanie zawodem truckera, ale już dziś można mieć nadzieję, iż rygorystyczne podejście do najpoważniejszych wykroczeń zmniejszy skalę ich występowania. W praktyce jednak równie ważne (jeśli nie ważniejsze) jest edukowanie kierowców. Wszystkich, czyli zarówno nowych, jak i doświadczonych.
