Więzienie i dożywotnia utrata prawa jazdy. Te nowe kary wejdą w życie za kilka tygodni

warszawawpigulce.pl 52 minut temu

Prezydent Karol Nawrocki właśnie podpisał najsurowsze przepisy drogowe w historii Polski. Od lutego 2026 roku za przekroczenie prędkości możesz trafić do więzienia na pięć lat, stracić prawo jazdy dożywotnio, a twój samochód zostanie skonfiskowany. To nie groźby – to już pewne zmiany w prawie. Sprawdź, czy one dotyczą właśnie ciebie.

Fot. Warszawa w Pigułce

Klamka zapadła – prezydent podpisał ustawę

Dwudziestego ósmego listopada 2025 roku prezydent Karol Nawrocki złożył podpis pod nowelizacją Prawa o ruchu drogowym. Tym samym zakończył się wielomiesięczny proces konsultacji i sporów politycznych. Nowe przepisy wejdą w życie trzydzieści dni po publikacji w Dzienniku Ustaw – czyli najprawdopodobniej w lutym lub na początku marca 2026 roku.

To największa rewolucja drogowa od dekad. Zmienia się praktycznie wszystko – od progów prędkości, po konsekwencje ich przekroczenia. Po raz pierwszy w historii Polski skrajnie wysoka prędkość staje się przestępstwem, a nie wykroczeniem. Za kierownicą nie dostaniesz już mandatu – trafisz przed sąd, a w najgorszym wypadku za kratki.

Celem Ministerstwa Infrastruktury jest jasny i brutalny w swojej prostocie: drastyczne ograniczenie liczby ofiar śmiertelnych na drogach. W 2024 roku na polskich drogach doszło do 21 528 wypadków, w których zginęło 1881 osób, a rannych zostało 24 825 osób. Liczba wypadków rok do roku wzrosła o 592, a rannych o 700 osób.

Za prędkość trafisz do więzienia – oto konkretne progi

Najważniejsza zmiana brzmi wprost: ekstremalna prędkość to teraz przestępstwo zagrożone karą od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności. Nie mandat. Nie punkty karne. Więzienie.

Kiedy dokładnie grozi ci kara więzienia? Ustawa precyzuje konkretne progi – musisz przekroczyć prędkość o minimum pięćdziesiąt procent obowiązującego limitu. W praktyce oznacza to:

W terenie zabudowanym (limit 50 km/h): 100 km/h lub więcej = od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Na drodze krajowej (limit 90 km/h): 135 km/h lub więcej = od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Na autostradzie (limit 120 km/h): 180 km/h lub więcej = od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

Na drodze ekspresowej (limit 140 km/h): 210 km/h lub więcej = od 3 miesięcy do 5 lat więzienia

To nie są abstrakcyjne liczby. jeżeli jedziesz szóstką przez miasto z prędkością sto dwadzieścia kilometrów na godzinę, nie dostaniesz mandatu. Policja zabierze ci prawo jazdy, skuje w kajdanki i odwiezie na komendę. Dalej trafi sprawa do prokuratury, a ty przed sąd. Zawieszenie kary będzie możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach.

Dodatkowo sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów – w przypadku recydywy choćby na pięć lat. Możliwa jest także konfiskata pojazdu, czyli po prostu zabiorą ci auto.

Stracisz prawo jazdy także poza miastem – na drogach, gdzie ginie najwięcej osób

Do tej pory policja mogła zatrzymać prawo jazdy „na miejscu” tylko za dwa wykroczenia: jazdę po alkoholu oraz przekroczenie prędkości o więcej niż pięćdziesiąt kilometrów na godzinę w obszarze zabudowanym. Od lutego 2026 roku dochodzi trzecia przesłanka.

Kierowca straci dokument również wtedy, gdy przekroczy prędkość o więcej niż pięćdziesiąt kilometrów na godzinę poza obszarem zabudowanym – ale tylko na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej. To te niebezpieczne krajówki, gdzie samochody mijają się na jednym pasie, a wyprzedzanie często kończy się czołówką.

Resort infrastruktury uzasadnia tę zmianę twardymi danymi. To właśnie na takich drogach dochodzi do około osiemdziesięciu procent wszystkich wypadków, a policja odnotowała tam aż osiemdziesiąt siedem procent ofiar śmiertelnych. Statystyki są dowodem, iż walka z nadmierną prędkością musi objąć także miejsca, gdzie dotąd nie stosowano najsurowszych sankcji.

Kary są jasne: pierwsze wykroczenie to zatrzymanie prawa jazdy na trzy miesiące. Drugie wykroczenie przedłuża zakaz prowadzenia do sześciu miesięcy. I pamiętaj – w recydywie mandat podwaja się. Za przekroczenie o więcej niż pięćdziesiąt kilometrów na godzinę zapłacisz nie tysiąc pięćset złotych, ale trzy tysiące złotych. Za przekroczenie o ponad siedemdziesiąt kilometrów na godzinę – pięć tysięcy złotych.

Jedziesz z zatrzymanym prawem jazdy? Stracisz je na zawsze

To nowe prawo uderza przede wszystkim w recydywistów – kierowców, którzy wielokrotnie łamią zakazy i nic sobie nie robią z wyroków sądowych. Statystyki pokazują skalę problemu: tylko w ciągu dziesięciu miesięcy 2025 roku policja zatrzymała 13 829 osób, które prowadziły pojazd mimo obowiązującego ich zakazu prowadzenia.

Jeszcze bardziej szokujące są inne dane: wobec ponad czterdziestu tysięcy kierowców sądy orzekły więcej niż jeden zakaz prowadzenia. Ponad pięćdziesiąt osób ma więcej niż dziesięć zakazów. Rekordzista miał ich dwadzieścia trzy, z czego sześć dożywotnich. I mimo to dalej jeździł.

Koniec z tym. Nowe przepisy wprowadzają prostą zasadę: jeżeli policja zatrzyma cię za kierownicą z czasowo zatrzymanym prawem jazdy, tracisz uprawnienia na stałe. Nie na rok, nie na pięć lat. Na zawsze.

Możliwość ponownego wyrobienia dokumentu pojawi się dopiero po pięciu latach. I nie myśl, iż wystarczy pojechać do urzędu. Będziesz musiał przejść cały kurs od początku i zdać egzaminy państwowe – teoria, praktyka, wszystko od zera. Jakbyś miał osiemnaście lat i po raz pierwszy siadał za kierownicą.

Oprócz tego sądy mają orzekać obligatoryjne nawiązki na fundusz pomocy ofiarom wypadków w wysokości minimum dziesięć tysięcy złotych. Wcześniej minimalna grzywna za łamanie zakazu wynosiła pięć tysięcy złotych – teraz jest dwa razy wyższa.

Koniec z kasowaniem punktów za poważne wykroczenia

Kierowcy, którzy liczyli na kursy w Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego i redukcję sześciu punktów karnych, będą rozczarowani. Od 2026 roku nie będzie można „wyczyścić” punktów za najgroźniejsze przewinienia.

Lista wykroczeń, za które punkty zostają na zawsze, obejmuje:

Przekroczenie prędkości o ponad pięćdziesiąt kilometrów na godzinę – trzynaście do piętnastu punktów, mandat do dwóch tysięcy pięciuset złotych (w recydywie pięć tysięcy złotych)

Przejazd na czerwonym świetle – piętnaście punktów, mandat pięćset złotych

Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych – piętnaście punktów, mandat tysiąc pięćset złotych

Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu – piętnaście punktów, mandat tysiąc pięćset złotych

Oznacza to, iż ryzyko utraty prawa jazdy z powodu punktów wzrośnie drastycznie. Wystarczą dwa poważne wykroczenia w krótkim czasie – na przykład dwa razy przekroczysz prędkość o pięćdziesiąt kilometrów na godzinę – i masz trzydzieści punktów. A już przy dwudziestu czterech punktach tracisz prawo jazdy na trzy miesiące.

Redukcja punktów będzie możliwa tylko w mniej znaczących naruszeniach – takich jak niewłaściwe parkowanie czy niewielkie przekroczenie prędkości do dziesięciu kilometrów na godzinę.

Nielegalne wyścigi i drift – trafisz za kratki jak przestępca

Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza nowe rozwiązania, które mają ostatecznie ukrócić zjawisko piractwa drogowego. Według danych resortu w kraju każdego dnia dochodzi średnio do trzech nielegalnych wyścigów samochodowych.

Po raz pierwszy w polskim prawie pojawiają się precyzyjne definicje:

Nielegalny wyścig – rywalizacja minimum dwóch kierowców na określonym odcinku drogi, mająca na celu uzyskanie jak najkrótszego czasu przejazdu, z naruszeniem zasad bezpieczeństwa ruchu.

Drift – świadome wprowadzanie pojazdu w poślizg (zerwanie przyczepności choćby jednego z kół), wykonywane w trakcie zgromadzenia zorganizowanego bez wymaganych zezwoleń. Przepis uwzględnia również jazdę motocyklem na jednym kole.

Kary są drastyczne. Organizatorzy nielegalnych wyścigów mogą trafić do więzienia na okres od trzech miesięcy do pięciu lat. Uczestnicy – również od trzech miesięcy do pięciu lat pozbawienia wolności. To nie wykroczenie. To przestępstwo.

Za drifting przewidziano mandat tysiąc pięćset złotych i zatrzymanie prawa jazdy na trzy miesiące. Za blokowanie lub utrudnianie ruchu w trakcie nielegalnych zgromadzeń minimalny mandat wyniesie tysiąc złotych – wcześniej było to pięćset złotych.

Konfiskata auta także dla trzeźwych recydywistów

Do tej pory konfiskata pojazdu dotyczyła niemal wyłącznie kierowców prowadzących pod wpływem alkoholu – konkretnie tych z ponad półtora promila we krwi. Teraz samochód może zostać skonfiskowany również trzeźwym kierowcom, którzy prowadzą pojazd pomimo obowiązującego ich sądowego zakazu.

To rozwiązanie ma dotknąć recydywistów, którzy notorycznie ignorują wyroki sądów. Stracisz nie tylko prawo jazdy – stracisz także samochód. Nieważne, czy jest twój, czy służbowy, czy wypożyczony. Sąd może orzec przepadek pojazdu.

Prawo jazdy od siedemnastu lat – ale z twardymi warunkami

Po latach przerwy siedemnastolatkowie znów będą mogli zdobyć prawo jazdy kategorii B. Warunki są jednak bardzo restrykcyjne i mają zapewnić bezpieczeństwo najmłodszym kierowcom.

Młody kierowca potrzebuje pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Przez pierwsze sześć miesięcy nie może jeździć sam – na prawym fotelu musi siedzieć opiekun. Kim może być opiekun? Osobą po dwudziestym piątym roku życia z minimum pięcioletnim stażem za kierownicą, która nigdy nie miała zakazu prowadzenia i oczywiście jest trzeźwa.

Prowadzenie samochodu bez wymaganego opiekuna będzie traktowane jak jazda bez uprawnień. Grozi za to nie tylko mandat od tysiąca pięciuset złotych, ale także utrata prawa jazdy, grzywna sądowa do trzydziestu tysięcy złotych, a choćby areszt.

Młodzi kierowcy zostaną objęci okresem próbnym, który może trwać choćby trzy lata. W tym czasie będą musieli przestrzegać surowszych limitów prędkości i zachować całkowitą trzeźwość.

Obowiązkowe kaski dla dzieci – mandat dla rodziców

Od połowy 2026 roku (sześć miesięcy po publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw) dzieci do szesnastego roku życia będą musiały jeździć w kaskach ochronnych. Przepis dotyczy poruszania się na:

  • Rowerach
  • Hulajnogach elektrycznych
  • Rolkach
  • Wrotkach

Za brak kasku u dziecka odpowiedzialność ponosi rodzic lub opiekun. Mandat wyniesie od dwudziestu do stu złotych zgodnie z artykułem 89a Kodeksu drogowego. Wyjątek dotyczy maluchów przewożonych w fotelikach z pasami bezpieczeństwa, ale tylko tych, których konstrukcja uniemożliwia założenie kasku.

Dodatkową zmianą jest podniesienie minimalnego wieku na hulajnogę elektryczną do trzynastu lat. Wprowadzono także nowy mandat – minimum pięćset złotych za wjazd na przejście dla pieszych na hulajnodze lub rowerze.

Wyższe kary za brak ubezpieczenia OC

Od pierwszego stycznia 2025 roku wzrosły kary za brak obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Wysokość kar jest powiązana z płacą minimalną, która w 2025 roku wynosi cztery tysiące sześćset sześćdziesiąt sześć złotych brutto.

Nowe stawki dla samochodu osobowego:

  • Do trzech dni braku OC: tysiąc osiemset sześćdziesiąt sześć złotych czterdzieści groszy
  • Od czterech do czternastu dni: trzy tysiące siedemset trzydzieści dwa złote osiemdziesiąt groszy
  • Powyżej czternastu dni: dziewięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złote

Dla ciężarówek i autobusów kary są jeszcze wyższe – mogą wynieść od czterystu sześćdziesięciu siedmiu złotych do dziewięćdziesięciu trzech tysięcy trzystu dwudziestu złotych.

Nowoczesne systemy monitoringu Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego wykrywają brak ubezpieczenia automatycznie. Szanse na uniknięcie kary są praktycznie zerowe.

Co to oznacza dla ciebie – kogo dotkną nowe przepisy

Jeśli przekraczasz prędkość o więcej niż pięćdziesiąt kilometrów na godzinę – przygotuj się na zatrzymanie prawa jazdy na miejscu. Nie tylko w mieście, ale także na krajówkach jednojezdniowych. W skrajnych przypadkach możesz trafić do więzienia.

Jeśli jeździsz gwałtownie i robisz to regularnie – nie będziesz mógł skasować punktów karnych. Dwa poważne wykroczenia w krótkim czasie i tracisz prawo jazdy na trzy miesiące. Nie ma ratunku w postaci kursu reedukacyjnego.

Jeśli masz zakaz prowadzenia i mimo to wsiadasz za kierownicę – po pierwszym zatrzymaniu stracisz prawo jazdy na zawsze. Powrót do uprawnień dopiero po pięciu latach, kurs od początku, egzaminy państwowe jak osiemnastolatek.

Jeśli organizujesz spoty samochodowe lub bierzesz udział w wyścigach – możesz trafić do więzienia na pięć lat. To już nie wykroczenie, to przestępstwo. Policja ma narzędzia do wykrywania takich zgromadzeń i będzie je wykorzystywać.

Jeśli masz dzieci poniżej szesnastego roku życia – musisz kupić im kaski na rowery i hulajnogi. Brak kasku to mandat dla ciebie jako rodzica. Przepis wchodzi w życie w połowie 2026 roku.

Jeśli jeździsz bez OC – kary są teraz wyższe i automatycznie wykrywane. Nie schowasz się przed systemami monitoringu UFG.

Jeśli masz siedemnaście lat i chcesz zrobić prawo jazdy – możesz, ale pierwsze pół roku tylko z doświadczonym opiekunem na fotelu pasażera. Jazda bez niego to traktowanie jak jazda bez uprawnień – do trzydziestu tysięcy złotych grzywny.

Statystyki nie kłamią – skala problemu jest ogromna

Ministerstwo Infrastruktury i Ministerstwo Sprawiedliwości nie wzięły tych przepisów z sufitu. Dane są alarmujące.

Tylko w ciągu dziesięciu miesięcy 2025 roku policja zatrzymała 63 818 praw jazdy – więcej niż w całym 2024 roku, kiedy było to 61 284 zatrzymania. Z tego niemal dwadzieścia tysięcy czterysta przypadków dotyczyło przekroczenia prędkości o ponad pięćdziesiąt kilometrów na godzinę na obszarze zabudowanym.

Badania Instytutu Transportu Samochodowego pokazują, iż siedemdziesiąt dziewięć procent polskich kierowców przekracza dozwolone limity prędkości poza obszarem zabudowanym. W praktyce oznacza to, iż nowe prawo może dotknąć choćby osiemdziesiąt procent kierowców.

Każdego roku na drogach zatrzymywanych jest około siedemnastu tysięcy kierowców, którym nie wolno prowadzić pojazdów z powodu cofnięcia uprawnień za jazdę po alkoholu. A mimo to jeżdżą dalej.

Kiedy dokładnie wejdą nowe przepisy

Prezydent podpisał ustawę dwudziestego ósmego listopada 2025 roku. Po podpisaniu rozpoczyna się najważniejszy etap – publikacja w Dzienniku Ustaw. Przepisy będą obowiązywać trzydzieści dni po publikacji.

Najbardziej prawdopodobny termin wejścia w życie rewolucyjnych zmian to koniec lutego lub początek marca 2026 roku. Przepisy dotyczące obowiązkowych kasków dla dzieci poniżej szesnastego roku życia wejdą w życie sześć miesięcy po ogłoszeniu – czyli najprawdopodobniej w sierpniu 2026 roku.

Wyższe kary za brak OC obowiązują już od pierwszego stycznia 2025 roku.

Era łagodności się kończy – przygotuj się na nową rzeczywistość

Prezydent Nawrocki, podpisując ustawę, zaznaczył jasno: „Nie ma zgody na śmierć na drogach”. Rząd postawił sprawę jasno – piraci drogowi, recydywiści i amatorzy nielegalnych wyścigów mają zniknąć z polskich ulic. I zamierza to osiągnąć najsurowszymi karami w historii III Rzeczypospolitej.

Czy to zadziała? Przekonamy się już za kilka tygodni. Jedno jest pewne – czasy, kiedy można było przekraczać prędkość, kasować punkty na kursach i jeździć mimo zakazów, definitywnie się kończą. Od lutego 2026 roku polskie drogi staną się zupełnie inne. Albo dostosujesz się do nowych przepisów, albo stracisz prawo jazdy. Albo – w najgorszym wypadku – trafisz za kratki.

Pytanie brzmi: czy jesteś gotowy na tę zmianę?

Idź do oryginalnego materiału