Do tego powróci rozwiązanie sprzed lat – specjalna naklejka na samochód, a młodzi będą mogli szybciej zdobywać prawo jazdy.
Punktowe rozliczenie kierowców
Jedną z najważniejszych zmian jest modyfikacja systemu punktów karnych. Kursy w WORD-ach przez cały czas będą pozwalały na redukcję sześciu punktów, ale wyłącznie za mniej poważne naruszenia, takie jak nieprawidłowe parkowanie czy drobne przekroczenie prędkości.
W przypadku ciężkich przewinień system nie przewiduje już ulgi. Dotyczy to szczególnie:
- przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h, co skutkuje 13–15 punktami i mandatem do 2500 zł (w recydywie do 5000 zł),
- wyprzedzania na przejściu dla pieszych – 15 punktów i 1500 zł kary, przy powtórce 3000 zł,
- przejechania na czerwonym świetle – 15 punktów i mandat 500 zł.
Dla wielu kierowców oznacza to realne ryzyko utraty prawa jazdy przez zebranie zbyt dużej liczby punktów.
Nowe zasady zatrzymywania prawa jazdy
Ostrzejsze przepisy obejmują również zatrzymywanie prawa jazdy. o ile kierowca na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza terenem zabudowanym przekroczy dopuszczalną prędkość o ponad 50 km/h, straci dokument na trzy miesiące.
To nie przypadek – jak wylicza ministerstwo, właśnie na takich drogach dochodzi do 80 proc. wszystkich wypadków i 87 proc. ofiar śmiertelnych.
– Wyniki badań europejskiego projektu Baseline pokazują, iż aż 79 proc. polskich kierowców przekracza limity prędkości poza obszarem zabudowanym – zaznacza Maria Dąbrowska-Loranc z ITS.
Surowo traktowani będą również ci, którzy mimo zatrzymania prawa jazdy wciąż wsiądą za kółko. Czeka ich cofnięcie uprawnień.
Zielony listek – obowiązkowa naklejka dla młodych
Jednym z najbardziej komentowanych zapisów jest przywrócenie obowiązku oznaczania samochodów prowadzonych przez początkujących kierowców. Auto musi być wyposażone z przodu i z tyłu w białą okrągłą naklejkę z zielonym listkiem klonowym.
Instruktorzy nie mają wątpliwości: – Takie oznakowanie działa uspokajająco zarówno na prowadzącego, jak i na innych użytkowników ruchu. Tłumaczy wolniejszą jazdę i wymusza szczególną ostrożność wobec pojazdu kierowanego przez osobę bez dużego doświadczenia.
Brak naklejki będzie poważnym przewinieniem. Policja potraktuje to jako jazdę bez uprawnień, a kierowcy grozi kara od 1500 zł lub choćby areszt.
Prawo jazdy w wieku 17 lat
Nowelizacja przewiduje także ułatwienia dla młodych kandydatów na kierowców. Prawo jazdy kategorii B będzie można zdobyć już w wieku 17 lat. Warunkiem jest pisemna zgoda rodziców lub opiekunów.
Przez pół roku taki kierowca będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie pod nadzorem osoby dorosłej. Opiekun musi mieć ukończone 25 lat, co najmniej pięcioletnie doświadczenie za kierownicą i być trzeźwy.
Co więcej, do ukończenia 18 lat uprawnienia młodego kierowcy będą ważne tylko w granicach Polski.
Okres próbny i dodatkowe obowiązki
Wydanie prawa jazdy rozpocznie okres próbny – dla pełnoletnich potrwa on 2 lata, dla 17-latków aż 3 lata, ale nie dłużej niż do ukończenia 20. roku życia.
Starosta zyska prawo do przedłużenia tego okresu o kolejne 2 lata w razie dwóch wykroczeń. Trzecie oznacza cofnięcie dokumentu.
Młody kierowca przekraczający 12 punktów karnych zostanie zobowiązany do odbycia specjalnego kursu.
Szkolenie na płycie poślizgowej za 300 zł
Obowiązkowy kurs przewidziany dla młodych kierowców obejmuje godzinne ćwiczenia na płycie poślizgowej. Koszt ustalono na 300 zł.
Uczestnicy będą trenować m.in. hamowanie awaryjne na prostym odcinku i w zakręcie przy różnych prędkościach oraz manewry z wyłączonym i włączonym systemem ESP.
Instruktorzy mają w ten sposób pokazać, jak łatwo stracić panowanie nad autem i jak duże znaczenie ma odpowiednia prędkość.
Obowiązek kasku dla rowerzystów i dzieci
Zmiany obejmą również użytkowników rowerów i hulajnóg elektrycznych. Kask stanie się obowiązkowy dla osób do 16. roku życia, a także dla dzieci przewożonych w dodatkowych fotelikach.
Mandat za niedopilnowanie tego obowiązku wyniesie od 20 do 100 zł i będzie obciążał rodzica lub opiekuna. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy dziecko jedzie w towarzystwie dorosłego.
Ministerstwo chce także zachęcić Polaków do przesiadki na pojazdy zeroemisyjne. Do końca 2027 roku samochody elektryczne i wodorowe będą mogły poruszać się buspasami. Do tego uprawnienia zyskają także karetki – choćby wtedy, gdy nie mają włączonych sygnałów.
Terminy wprowadzenia zmian
Większość przepisów zacznie obowiązywać po 3 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw. Z kolei nakaz noszenia kasku przez dzieci i młodzież wejdzie w życie pół roku później.
