Szykują się zmiany! Nowe kary w Polsce bez taryfy ulgowej – termin ogłoszony [14.01.2025]

Wstrząsające tragedie na polskich drogach skłoniły władze do radykalnych działań. Międzyresortowy zespół złożony z przedstawicieli ministerstw sprawiedliwości, infrastruktury oraz spraw wewnętrznych finalizuje prace nad pakietem przepisów, które mają definitywnie rozprawić się z problemem notorycznych łamiących prawo kierowców. Najważniejsze zmiany mają wejść w życie przed końcem pierwszego półrocza 2025 roku.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.

Do polskiego systemu prawnego ma zostać wprowadzone nowe pojęcie „zabójstwa drogowego”. Oznacza to bezwzględną karę więzienia dla osób prowadzących pojazdy mimo sądowego zakazu. Zawieszenie wykonania kary będzie możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach. Oprócz pozbawienia wolności, sprawcy stracą samochód, otrzymają dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów oraz dotkliwe sankcje finansowe.

Innowacyjnym rozwiązaniem jest zmiana zasad obliczania okresów zakazu prowadzenia pojazdów. Dotychczasowa praktyka umożliwiała równoległe odbywanie kilku zakazów jednocześnie. Nowe przepisy wprowadzą system sekwencyjny – każdy kolejny zakaz będzie rozpoczynał się dopiero po zakończeniu poprzedniego, co znacząco wydłuży rzeczywisty okres wykluczenia z ruchu drogowego.

Rząd rozważa również stworzenie ogólnodostępnej bazy danych kierowców z dożywotnimi zakazami prowadzenia pojazdów. Specjaliści analizują możliwości połączenia informacji z rejestrów KRK i CEPiK, biorąc pod uwagę zarówno aspekty techniczne, jak i prawne ograniczenia związane z ochroną danych osobowych.

Impulsem do wprowadzenia drastycznych zmian stały się niedawne tragedie. Jesienią 2024 roku nietrzeźwy kierowca z trzema aktywnymi zakazami spowodował śmierć ojca rodziny na Trasie Łazienkowskiej. Niedługo potem inny sprawca z zakazem prowadzenia pojazdów potrącił pieszego w Warszawie. Rok 2025 rozpoczął się kolejną tragedią – śmiercią 14-latka pod kołami samochodu prowadzonego przez pijanego kierowcę z aktywnym zakazem.

Proponowane zmiany mogą odmienić oblicze polskich dróg. Pewność surowej kary może skutecznie odstraszyć potencjalnych sprawców, a społeczeństwo odzyska wiarę w skuteczność systemu sprawiedliwości. Utrata samochodu i perspektywa bezwzględnego więzienia staną się realną barierą dla osób rozważających złamanie zakazu prowadzenia pojazdów.

Psychologowie przewidują, iż surowe konsekwencje mogą zmienić społeczne postrzeganie prowadzenia pojazdów pod wpływem substancji odurzających. Widmo nieuchronnej kary może okazać się skuteczniejsze niż dotychczasowe kampanie społeczne. Szczególnie istotne jest to w przypadku młodych kierowców, często bagatelizujących zagrożenia.

Publiczny rejestr osób z dożywotnim zakazem może stać się praktycznym narzędziem prewencji. Pracodawcy zatrudniający kierowców oraz firmy wynajmujące samochodyzyskają możliwość skutecznej weryfikacji klientów. To dodatkowa bariera dla osób próbujących obejść system.

Nowe regulacje mogą przyspieszyć rozwój transportu publicznego i usług przewozowych. Osoby pozbawione prawa jazdy będą zmuszone do poszukiwania alternatywnych form przemieszczania się, co może stymulować rozwój tych sektorów gospodarki.

Zmiany dotkną również rodziny sprawców. Utrata samochodu i pobyt w więzieniu głównego żywiciela rodziny może prowadzić do poważnych problemów ekonomicznych. Dlatego eksperci postulują utworzenie programów wsparcia dla rodzin dotkniętych konsekwencjami nowych przepisów.

Fundacje i stowarzyszenia zajmujące się bezpieczeństwem drogowym zyskają nowe narzędzia do działania. Połączenie ich działalności edukacyjnej z surowszym prawem może przynieść realną poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach. Organizacje te będą mogły skuteczniej argumentować, iż łamanie przepisów nie pozostanie bez poważnych konsekwencji.