Rewolucja na drogach 2026. Stracisz prawo jazdy szybciej niż sądzisz

Jednym z najbardziej stanowczych elementów nowelizacji jest rozwiązanie dotyczące osób, które siadają za kierownicą pomimo trwającego zakazu lub czasowego zatrzymania prawa jazdy. W takich sytuacjach utracą one uprawnienia na stałe, co oznacza, iż dopiero po 5 latach będą mogły ubiegać się o nowe prawo jazdy.

Zjawisko lekceważenia zakazów jest poważne. W Polsce wobec ponad 40 000 kierowców sądy orzekały więcej niż jeden zakaz prowadzenia pojazdów. Ponad 50 osób ma ich już ponad 10, a rekordzista zgromadził aż 23 zakazy, z czego 6 obowiązuje dożywotnio. W 2025 roku policja zatrzymała 13 829 takich kierujących. Nowe przepisy mają zmniejszyć ten niepokojący odsetek recydywistów.

Nowe wykroczenie +50 km/h poza terenem zabudowanym

Do katalogu naruszeń skutkujących natychmiastowym zatrzymaniem prawa jazdy dodano nową kategorię. Choć wcześniej dotyczyło to głównie przekroczenia prędkości o więcej niż 50 km/h w terenie zabudowanym oraz przewożenia zbyt wielu pasażerów, teraz sankcja obejmie także kierowców przekraczających prędkość o ponad 50 km/h poza obszarem zabudowanym, pod warunkiem iż naruszenie miało miejsce na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej.

Wprowadzenie tego przepisu rząd uzasadnił statystykami, według których na takich drogach dochodzi do około 80 procent wszystkich wypadków oraz aż 87 procent zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym. Ustawodawca podkreślił, iż nadmierna prędkość właśnie w tych miejscach jest jednym z najczęstszych czynników tragedii drogowych.

64 tysiące zatrzymanych praw jazdy w 2025 roku

Już bez nowych regulacji skala zatrzymań dokumentów była rekordowa. Od stycznia do października 2025 roku policja zatrzymała 63 818 praw jazdy, co stanowi wynik wyższy niż przez cały 2024 rok, kiedy było to 61 284 przypadki.

Największy odsetek stanowiły sytuacje związane z drastycznym przekroczeniem prędkości w obszarze zabudowanym — 20 400 kierowców zostało zatrzymanych właśnie z tego powodu. Po rozszerzeniu katalogu wykroczeń przewiduje się, iż liczba interwencji jeszcze wzrośnie, zwłaszcza na trasach jednojezdniowych dwukierunkowych, na których policja planuje intensyfikację kontroli.

Nowe zasady punktów karnych — ograniczona redukcja

Jedną ze zmian istotnych dla większości kierowców jest nowy system redukcji punktów karnych. Ustawodawca zdecydował, iż za najpoważniejsze naruszenia przepisy nie będą pozwalały na usunięcie punktów dzięki szkoleniom organizowanym przez WORD.

Z redukcji wyłączono m.in.:

– wyprzedzanie na przejściu dla pieszych: 15 punktów i mandat 1500 zł; 3000 zł w recydywie,
– przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h: 13–15 punktów, mandat do 2500 zł; 5000 zł w recydywie,
– przejazd na czerwonym świetle: 15 punktów oraz mandat 500 zł.

Redukcja będzie możliwa tylko w przypadkach wykroczeń o mniejszej wadze, takich jak nieprawidłowe parkowanie czy niewielkie przekroczenia prędkości.

Prawo jazdy dla 17-latków i obowiązek obecności opiekuna

Trzeci istotny element nowelizacji dotyczy możliwości uzyskania prawa jazdy przez osoby, które ukończyły 17 lat. Po otrzymaniu pisemnej zgody rodziców lub opiekunów kandydat może przystąpić do egzaminu na kategorię B. Po jego zdaniu będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie na terenie Polski, aż do ukończenia pełnoletności.

Przez pierwszych 6 miesięcy młodemu kierowcy musi towarzyszyć osoba spełniająca konkretne wymagania: minimum 25 lat życia, co najmniej 5 lat posiadania prawa jazdy kat. B, brak zakazu prowadzenia oraz pełna trzeźwość. W razie kontroli policjant ma prawo skontrolować stan trzeźwości zarówno kierowcy, jak i opiekuna.

Dokument wydany 17-latkowi będzie oznaczony specjalnym kodem. Samodzielna jazda bez opiekuna zostanie zakwalifikowana jako prowadzenie bez uprawnień, co wiąże się z ryzykiem utraty prawa jazdy, mandatem od 1500 zł lub możliwością zastosowania aresztu.

Okres próbny choćby do trzech lat

Nowelizacja precyzyjnie reguluje również zasady okresu próbnego. Dla osób, które pierwszy raz uzyskały prawo jazdy po ukończeniu 18 lat, okres próbny wynosi 2 lata. W przypadku 17-latków jest to 3 lata, ale z ograniczeniem, iż nie może on trwać dłużej niż do momentu ukończenia przez kierowcę 20. roku życia.

Jeśli kierowca w tym czasie dwukrotnie popełni wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu ruchu, starosta wydłuży okres próbny o 2 lata. Trzecie takie naruszenie spowoduje cofnięcie uprawnień. W okresie próbnym obowiązuje absolutny zakaz spożywania alkoholu — dopuszczalny wynik to 0,0 promila i 0,0 ng/ml substancji działających podobnie do alkoholu.

Kurs obowiązkowy za przekroczenie 12 punktów w okresie próbnym

Osoby objęte okresem próbnym, które uzbierają więcej niż 12 punktów karnych, będą musiały przejść obowiązkowe szkolenie praktyczne. Jego czas trwania to 1 godzina, a koszt jest stały i wynosi 300 zł.

Kurs obejmuje:

– przejazdy po zakręcie z systemem ESP oraz bez niego,
– hamowanie awaryjne na prostym odcinku drogi przy prędkościach 30–50 km/h,
– hamowanie awaryjne w zakręcie przy identycznych prędkościach.

Instruktor ma pokazać kierującemu, jak łatwo stracić stabilność pojazdu i jakie konsekwencje niesie za sobą zbyt duża prędkość.

Jeśli wykroczenie przekraczające limit punktowy zostanie potwierdzone prawomocnie po 9 miesiącach, kierowca ma 3 miesiące od daty uprawomocnienia, aby przystąpić do szkolenia.

Buspasy dla elektryków i zmiany dla pojazdów służb

Nowelizacja przywraca kierowcom pojazdów elektrycznych i wodorowych możliwość korzystania z buspasów aż do 31 grudnia 2027 roku.

Dodatkowo ze specjalnych pasów będą mogły korzystać pojazdy zespołu ratownictwa medycznego, a katalog pojazdów wojskowych uprawnionych do jazdy w kolumnie zostanie poszerzony.

Obowiązkowe kaski dla dzieci poruszających się na rowerach i hulajnogach

Zmiany dotykają również uczestników ruchu w wieku poniżej 16 lat. Każda osoba kierująca rowerem, rowerem elektrycznym, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego będzie musiała nosić kask ochronny.

Wyjątek stanowią dzieci przewożone w fotelikach oraz w rowerach wyposażonych w pasy bezpieczeństwa, których konstrukcja uniemożliwia stosowanie kasku. Podniesiono także wiek dopuszczenia do jazdy hulajnogą elektryczną po drodze publicznej do 13 lat.

Zgodnie z art. 89a za złamanie obowiązku kaskowego odpowiada rodzic lub opiekun, który podlega karze w wysokości od 20 do 100 zł.

Wejście w życie nowelizacji

Większość przepisów zacznie obowiązywać po 3 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw. Regulacje dotyczące obowiązkowych kasków wejdą w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia.