Polska może odzyskać 68 milionów euro po decyzji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie kopalni Turów. Rzeczniczka generalna TSUE uznała, iż Komisja Europejska niesłusznie potrąciła te środki, mimo zawartej wcześniej ugody z Czechami. Choć ostateczne orzeczenie jeszcze nie zapadło, opinia rzeczniczki daje Warszawie realną szansę na zwrot pieniędzy i symboliczne zwycięstwo w sporze z Brukselą.
Fot. Warszawa w Pigułce
Polska może odzyskać 68 mln euro. TSUE po stronie Warszawy w sprawie Turowa
Jest szansa, iż Polska odzyska 68 milionów euro potrąconych wcześniej przez Komisję Europejską w związku z karą za działanie kopalni Turów. Rzeczniczka generalna Trybunału Sprawiedliwości UE uznała, iż Bruksela nie miała podstaw do potrącenia tych środków, ponieważ spór z Czechami został zakończony na mocy ugody zawartej w 2022 roku. Ostateczne orzeczenie TSUE spodziewane jest w najbliższych miesiącach.
Komisja nie miała podstaw? Stanowisko rzeczniczki TSUE
Rzeczniczka generalna TSUE Juliane Kokott stwierdziła, iż Komisja Europejska niesłusznie potrąciła Polsce 68 mln euro z funduszy unijnych. Jej zdaniem, decyzja ta była niezgodna z prawem, ponieważ środek tymczasowy – czyli obowiązek natychmiastowego wstrzymania wydobycia w kopalni Turów – przestał obowiązywać po zawarciu porozumienia między Warszawą a Pragą. Ugoda została podpisana 3 lutego 2022 r., kończąc oficjalnie trwający miesiącami spór.
– Skoro środek tymczasowy został wycofany, a spór zakończony, nie było podstaw do egzekwowania kary – argumentowała rzeczniczka.
TSUE może przyznać Polsce rację
Choć opinia rzeczniczki nie jest wiążąca, w praktyce często bywa podzielana przez skład orzekający. Polska domaga się uznania, iż ugoda z Czechami powinna działać wstecz, unieważniając skutki wcześniej nałożonej kary. Skarga została złożona do Sądu UE, a decyzja spodziewana jest w ciągu kilku miesięcy.
Rząd argumentuje, iż potrącenie 68 mln euro naruszało zasady dobrej współpracy między państwami członkowskimi oraz ignorowało skutki politycznego porozumienia.
Co oznacza to dla relacji z Czechami?
Spór o Turów wywołał napięcia między Warszawą a Pragą w latach 2021–2022. Czesi skarżyli się, iż działalność kopalni wpływa negatywnie na środowisko po ich stronie granicy. W efekcie Polska zobowiązała się do wypłaty 45 mln euro rekompensaty oraz wdrożenia środków ochronnych. Po zawarciu ugody Czechy wycofały skargę z TSUE.
Wypłata rekompensaty zakończyła konflikt dyplomatyczny, ale rozliczenia finansowe z Komisją Europejską pozostały nierozstrzygnięte. Dzisiejsza opinia TSUE daje Polsce nadzieję na odzyskanie części utraconych środków.
Turów znów na europejskim forum
Kopalnia w Turowie przez długi czas była przedmiotem międzynarodowego sporu. Teraz, mimo zakończenia konfliktu z Czechami, sprawa wróciła na forum unijnym w kontekście schematy decyzji Komisji Europejskiej. jeżeli TSUE podzieli opinię rzeczniczki, Polska może odzyskać pełną kwotę potrąconej kary. Dla rządu to nie tylko kwestia finansowa, ale także symboliczna – potwierdzenie, iż ugody zawierane między państwami członkowskimi powinny być respektowane także przez unijne instytucje.
