Nietrzeźwi kierowcy odzyskają auta? Będą zmiany w prawie

Jutro (wtorek) rząd zajmie się projektem ustawy przewidującej zniesienie obowiązku orzekania przepadku aut. Oznacza to, iż sąd będzie mógł, ale nie będzie musiał orzec o przepadku pojazdu.

Przepisy o konfiskacie aut nietrzeźwych kierowców weszły w życie 14 marca br. Nowelizacja Kodeksu karnego zakłada konfiskatę pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę. Ministerstwo Sprawiedliwości chce ją zmienić.

We wtorek projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego i ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich zajmie się rząd.

W projekcie wskazano konieczność wyeliminowania regulacji prawnych budzących zastrzeżenia konstytucyjnie i dostosowanie przepisów o przepadku pojazdów mechanicznych do standardów konstytucyjnych oraz uchylenie regulacji nakładającej na organy ścigania obowiązek dokonania tymczasowego zajęcia pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w czasie popełnienia przestępstwa, za które miał być obligatoryjnie orzeczony przepadek pojazdu mechanicznego.

"Już w toku prac legislacyjnych nad wskazaną wyżej ustawą zgłaszano szereg krytycznych uwag (...). Dotyczyły w szczególności zasadności obligatoryjności orzekania przepadku pojazdów, zgodności z konstytucyjną zasadą proporcjonalności reakcji prawnokarnej oraz konstytucyjnym standardem równości wobec prawa" – napisano w uzasadnieniu projektu.

Według projektu ma zostać wyłączona możliwość orzeczenia przepadku pojazdu mechanicznego, gdy jest to niemożliwe lub niecelowe z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie albo o ile pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił wyłącznej własności sprawcy. Wtedy sąd będzie mógł orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Projekt ustawy uchyla również artykuł nakładający na organy ścigania obowiązek dokonania tymczasowego zajęcia pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w czasie popełnienia przestępstwa, za które orzeczony miał być obligatoryjnie przepadek pojazdu mechanicznego.

Proponowana nowelizacja powoduje też, iż w ustawie z 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich należy dokonać zmiany wynikowej, to znaczy skreślić w katalogu środków wychowawczych możliwość orzeczenia równowartości pojazdu.

Resort sprawiedliwości w połowie marca, gdy przepisy wchodziły w życie, zaproponowało rezygnację z przepisu o obligatoryjnym przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę. Konfiskata miałaby być fakultatywna. Ma to ułatwić pracę sędziów. Kiedy sąd uzna, iż przepadek mienia nie ma sensu, będzie mógł zamienić to na karę finansową.

W obecnym kształcie regulacji nietrzeźwy kierowca, który ma co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi, musi się liczyć z utratą samochodu i to niezależnie od tego, czy spowodował wypadek drogowy. Przepadek auta jest stosowany także wtedy, gdy kierowca spowodowuje katastrofę, sprowadzi bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy lub spowoduje wypadek drogowy przy zawartości powyżej promila alkoholu we krwi.

Jeśli kierowca, który spowodował powyższe zdarzenia miał w organizmie powyżej 0,5 promila do 1 promila, to sąd może, ale nie musi orzec o przepadku pojazdu. Kiedy kierowca prowadził pojazd po alkoholu w sytuacji tzw. recydywy drogowej, sąd może orzec przepadek pojazdu niezależnie od stężenia alkoholu w organizmie.

W sytuacjach wskazanych powyżej policja tymczasowo zajmie auto na do siedmiu dni. Następnie prokurator orzeknie zabezpieczenie tego mienia, a sąd orzeknie przepadek pojazdu. (PAP)