W stosunku do roku poprzedniego, w 2024 Policja ujawniła o 3,5% mniej pijanych kierowców. Byłoby się z czego cieszyć, gdyby przez cały czas nie szokowała średnia liczba nietrzeźwych kierujących, zatrzymywanych każdego dnia. W ubiegłym roku było ich aż 252. Codziennie. W tym artykule przyjrzymy się statystykom dotyczącym jazdy na podwójnym gazie i pomysłach na rozwiązanie tego problemu.
Spis treści:
- Nietrzeźwi kierowcy w 2024 r. w Polsce
- Wiek pijanych kierowców, a liczba wypadków pod wpływem
- Dopuszczalne stężenia alkoholu we krwi w UE
- Jak rozwiązać problem pijanych kierowców?
Nietrzeźwi kierowcy w 2024 r. w Polsce
W 2024 r. wykryto 92 324 nietrzeźwych kierujących. W roku poprzednimi były to 95 639 osoby, a w 2022 r – 104 467. Zauważalna jest więc tendencja spadkowa, tym bardziej iż w minionym roku kontroli było więcej (16 038 095), niż w latach poprzednich (13 827 843 w 2023 r. i 12 453 495 w 2022 r).
Zmniejszyła się także liczba wypadków drogowych, spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców. W ubiegłym roku wyniosła ona 1201, a zginęły w nich 154 osoby. W 2023 roku wypadków było 1331, a ofiar śmiertelnych 212. Rok wcześniej wypadków 1415, a ofiar 172.
Pomimo tego ujawnionych w 2024 roku 92 324 kierowców na podwójnym gazie to średnio 252 codziennie przez cały rok. Szokująco dużo prawda?
Wiek pijanych kierowców, a liczba wypadków pod wpływem
Możemy spojrzeć także na dane dotyczące wieku nietrzeźwych kierowców, którzy spowodowali wypadki w 2023 roku. Wyłania się z nich ponury wniosek, iż alkohol najbardziej niebezpieczny jest dla młodych kierowców, ponieważ to kierujący na podwójnym gazie w wieku 25 – 39 lat spowodowali niemal połowę wypadków pod wpływem alkoholu. Tymczasem wypadki, których sprawcą byli pijani kierowcy w przedziale wiekowym 18 – 24 lat, wyróżniają się największą śmiertelnością (22,2%).
Poniżej przedstawiamy podsumowanie raportu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego pt. “Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania podejmowanie w tym obszarze w 2023 roku”.
Wiek sprawców | Liczba wypadków | % wszystkich wypadków | Liczba ofiar śmiertelnych | % ofiar śmiertelnych | Liczba rannych | % rannych |
25–39 lat | 573 | 43,10% | 78 | 36,80% | 673 | 44,70% |
40–59 lat | 422 | 31,70% | 60 | 28,30% | 458 | 30,40% |
18–24 lat | 198 | 14,90% | 47 | 22,20% | 239 | 15,90% |
60+ lat | 122 | 9,20% | 24 | 11,30% | 117 | 7,80% |
15–17 lat | 16 | 1,20% | 3 | 1,40% | 19 | 1,30% |
Tabela 1. Struktura wiekowa nietrzeźwych sprawców wypadków w 2023 roku.
Dopuszczalne stężenia alkoholu we krwi w UE
Nie jest tajemnicą, iż w Unii Europejskiej każdego roku na drogach ginie ponad 20 tys. osób. Według danych Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu w 2016 roku w wypadkach spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców zginęło ponad 5000 osób, co stanowiło ok. 25% wszystkich ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Europie.
Między innymi z tego powodu od 2001 roku zaleca się wprowadzenie w krajach UE limitu stężenia alkoholu we krwi na poziomie 0,5 ‰ dla kierowców. Aktualne obowiązujące, dopuszczalne stężenia prezentujemy w tabeli poniżej:
Kraj | Dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi (‰) | Uwagi |
Polska | 0,0002 | Dla kierowców zawodowych i początkujących: 0,2‰ |
Niemcy | 0,0005 | 0,0‰ dla kierowców zawodowych i początkujących |
Francja | 0,0005 | 0,2‰ dla kierowców zawodowych |
Hiszpania | 0,0005 | 0,3‰ dla kierowców zawodowych i początkujących |
Włochy | 0,0005 | 0,0‰ dla kierowców zawodowych i początkujących |
Wielka Brytania | 0,0008 | W Szkocji obowiązuje 0,5‰ |
Czechy | 0 | Brak tolerancji dla alkoholu |
Słowacja | 0 | Brak tolerancji dla alkoholu |
Węgry | 0 | Brak tolerancji dla alkoholu |
Szwecja | 0,0002 | Bardzo niski limit, podobnie jak w Polsce |
Norwegia | 0,0002 | Surowe kary za przekroczenie limitu |
Holandia | 0,0005 | 0,2‰ dla kierowców z prawem jazdy krócej niż 5 lat |
Finlandia | 0,0005 | Możliwa kara więzienia za przekroczenie 1,2‰ |
Dania | 0,0005 | Utrata prawa jazdy przy przekroczeniu 1,2‰ |
Tabela 2. Dopuszczalne limity stężenia alkoholu we krwi kierowców w UE oraz UK.
Jak widać polskie przepisy należą do jednych z najbardziej restrykcyjnych. Co interesujące okazuje się, iż zerowa tolerancja dla prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu nie jest idealnym rozwiązaniem. W 2023 roku słowacka policja ujawniła 12 479 kierowców na podwójnym gazie. Ponadto na Słowacji w 2022 roku alkohol był przyczyną aż 12% wszystkich wypadków drogowych.
W Czechach w latach 2019 – 2021 kierowcy na podwójnym gazie spowodowali 5,1% wypadków (14 894), w których śmierć poniosło 115 osób. W samym tylko 2022 roku czeska policja odnotowała 4766 wypadków z udziałem nietrzeźwych kierowców, w których zginęły 34 osoby. Dla lepszej klarowności tego obrazu uwzględnić należy fakt, iż w Polsce mieszka 37,75 mln osób, podczas gdy liczba mieszkańców Czech to 10,9 mln, a Słowacji — zaledwie 5,42 mln.
Jak rozwiązać problem pijanych kierowców?
Jak widać zerowa tolerancja dla kierujących na podwójnym gazie nie sprawdza się w 100%. Wiele osób twierdzi, iż skuteczniejsze może być zaostrzenie kar dla nietrzeźwych kierowców, w postaci np. całkowitej konfiskaty pojazdu czy dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów po drugim wykroczeniu. Rozważane są także rozwiązania takie jak obowiązkowe blokady alkoholowe dla kierowców wcześniej skazanych za jazdę po alkoholu oraz oczywiście zwiększenie kontroli drogowych.
Nie można jednak pominąć faktu, iż prawdopodobnie najskuteczniejszym rozwiązaniem są lepsza edukacja i kampanie społeczne oraz medialne, skierowane szczególnie do młodych kierowców. Dowodem na to mogą być chociażby efekty kampanii “Piłeś? Nie jedź!”. W 2010 roku odnotowano 2455 wypadków samochodowych spowodowanych przez pijanych kierowców, co oznaczało spadek aż o 53% w porównaniu z rokiem 2000. W tym samym okresie liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach z udziałem nietrzeźwych kierujących spadła aż o 63% (z 676 do 248 w 2010 r.).