Mandat 1500 zł. Coraz więcej kierowców zapomina o rubryce 11

Jedna kontrola drogowa wystarczy, żeby zostać z mandatem 1500 zł i zakazem dalszej jazdy. Wielu kierowców choćby nie zdaje sobie z tego sprawy.

Fot. Warszawa w Pigułce

Każdego dnia wielu z nas musi zacząć martwić się formalnościami. Od 2013 roku w Polsce nie wydaje się już praw jazdy bez terminu ważności – wszystkie mają maksymalnie 15 lat. To oznacza, iż każdy kierowca będzie musiał w pewnym momencie wymienić dokument. Co więcej – choćby teoretycznie bezterminowe dokumenty trzeba będzie wymienić.

Gdzie sprawdzić termin ważności?

Otwórz prawo jazdy i spojrzyj na pole numer 11 na odwrocie. Tam znajdziesz datę, do której twój dokument jest ważny. jeżeli ta data już minęła – nie możesz legalnie prowadzić samochodu. Od 2020 roku nie musisz mieć przy sobie fizycznego dokumentu podczas jazdy, ale musisz mieć ważne uprawnienia w systemie. To dodatkowo sprawia, iż kierowcy nie patrzą w dokumenty, bo te są w systemie.

Jeśli w polu 11 widzisz kreskę zamiast daty – masz bezterminowe prawo jazdy wydane przed 19 stycznia 2013 roku. Nie oznacza to jednak, iż możesz o nim zapomnieć na zawsze. Obowiązkowa wymiana bezterminowych praw jazdy rozpocznie się 19 stycznia 2028 roku i potrwa do 18 stycznia 2033 roku.

Dla przykładu: jeżeli dostałeś prawo jazdy 20 stycznia 2012 roku, musisz wymienić je najpóźniej do 20 stycznia 2032 roku. To zasada 20-letnia – każdy kierowca z bezterminowym dokumentem ma 20 lat od daty jego wydania na wymianę.

Ile zapłacisz za wymianę?

Jak podaje portal TUZ, opłata za wydanie nowego prawa jazdy wynosi 100 zł plus 0,50 zł opłaty ewidencyjnej. Łącznie 100,50 zł. To jednak nie koniec wydatków. Do tego dochodzą badania lekarskie, które kosztują 200 zł – kwota ustalona przez ministra zdrowia. Całkowity koszt wymiany prawa jazdy w 2025 roku to około 300 zł, jeżeli musisz przejść badania. Nie każdy jednak musi robić badania lekarskie. jeżeli masz bezterminowe prawo jazdy wydane przed 2013 rokiem, nie potrzebujesz orzeczenia lekarskiego. Wymieniasz tylko dokument na zgodny z nowym wzorem. Oszczędzasz więc 200 zł.

Pamiętaj jeszcze o koszcie zdjęcia do dokumentu. W większości przypadków to kolejne 20-30 zł, chyba iż zrobisz je samodzielnie zgodnie z wymaganiami technicznymi.

Mandat, zakaz jazdy i regres od ubezpieczyciela

Za jazdę z nieważnym prawem jazdy grozi mandat od 1500 do choćby 5000 zł. W przypadku skierowania sprawy do sądu możliwe jest również orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Podczas kontroli drogowej policjant nie ma wyboru – automatycznie nałoży mandat 1500 zł. Dodatkowo dostaniesz zakaz kontynuowania jazdy. Musisz przekazać prowadzenie samochodu osobie posiadającej odpowiednie uprawnienia lub zostawić auto w bezpiecznym miejscu. jeżeli nie ma takiego miejsca – samochód zostanie odholowany na twój koszt.

Gorzej, jeżeli spowodujesz wypadek lub kolizję. Portal Rankomat.pl przypomina, iż ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie poszkodowanym z twojego OC, ale potem zwróci się do ciebie z regresem – żądaniem zwrotu wypłaconych pieniędzy. Nie będzie cię również chroniło ubezpieczenie AC. Jeden wypadek może cię kosztować dziesiątki lub setki tysięcy złotych.

Co to oznacza dla ciebie?

Sprawdź natychmiast pole 11 w swoim prawie jazdy. jeżeli data już minęła lub zbliża się termin – ruszaj z wymianą. Nie odkładaj tego na ostatnią chwilę, bo możesz zostać bez samochodu w najmniej odpowiednim momencie.

W wyjątkowych sytuacjach, gdy urząd musi wyjaśnić twoją sprawę (na przykład jeżeli masz zakaz prowadzenia pojazdów), czas oczekiwania może się wydłużyć do 2 miesięcy. Dlatego nigdy nie odkładaj wymiany na ostatnią chwilę.

Jeśli twoje prawo jazdy pozostało ważne przez kilka miesięcy, już teraz możesz złożyć wniosek o wymianę. Nie musisz czekać do ostatniego dnia. Nowe prawo jazdy zostanie wydane z nową datą ważności liczoną od momentu wydania dokumentu.

Wniosek możesz złożyć online przez ePUAP. To wygodniejsze niż wizyta w urzędzie i oszczędzasz czas. Musisz jednak mieć profil zaufany lub podpis elektroniczny. jeżeli wolisz tradycyjną formę, udaj się do urzędu miasta (w miastach na prawach powiatu), urzędu dzielnicy (w Warszawie) lub starostwa powiatowego.

Przygotuj komplety dokumentów: aktualny dowód osobisty, stare prawo jazdy (musisz je oddać przy odbiorze nowego), orzeczenie lekarskie jeżeli jest wymagane, potwierdzenie opłaty, aktualne zdjęcie zgodne z wymogami. jeżeli zmieniasz dane osobowe – dołącz dokumenty potwierdzające zmianę.

Bezterminówka? Masz czas, ale nie za długo

Posiadacze bezterminowych praw jazdy mogą spać spokojnie do 2028 roku. Dopiero 19 stycznia 2028 roku rozpocznie się proces wymiany, który potrwa do 18 stycznia 2033 roku. Po tym terminie wszyscy muszą już mieć nowe dokumenty.

Dobra wiadomość? Osoby z bezterminowym prawem jazdy nie muszą przechodzić żadnych testów czy badań lekarskich podczas wymiany. Wymieniają tylko dokument na zgodny z nowym wzorem.

Nowe prawo jazdy będzie ważne przez kolejne 15 lat. Po tym czasie znowu trzeba będzie je wymienić – już z obowiązkowymi badaniami lekarskimi. To zasada, która obowiązuje wszystkich kierowców od 2013 roku.

Kiedy jeszcze musisz wymienić prawo jazdy?

Nie tylko upływ terminu ważności wymusza wymianę dokumentu. O wymianie trzeba pamiętać np. po zmianie nazwiska (po ślubie lub z innych powodów), zniszczeniu lub uszkodzeniu dokumentu, zgubieniu lub kradzieży czy utracie ważności jednej z posiadanych kategorii (jeśli masz kilka kategorii uprawnień, każda może mieć inny termin ważności). Co jednak ważne – zmiana adresu zamieszkania nie wymaga już wymiany prawa jazdy. Od kilku lat adres nie jest wpisywany w dokumencie, więc możesz się przeprowadzić bez konieczności wizyty w urzędzie.

Pamiętaj też, iż upływający termin ważności prawa jazdy nie jest równoznaczny z utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów. Twoje umiejętności i wiedza pozostają aktualne. Tracisz tylko ważność dokumentu, który te uprawnienia potwierdza. Dlatego nie musisz ponownie zdawać egzaminu – wystarczy wymienić dokument.