Od 1 marca 2025 roku zaczynają obowiązywać nowe limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów. Przekroczenie tych kwot może skutkować zmniejszeniem świadczenia choćby o 900 zł miesięcznie, a w niektórych przypadkach choćby całkowitym zawieszeniem wypłaty emerytury przez ZUS. To ważna informacja dla wszystkich osób, które pobierają świadczenia przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, ponieważ zmiany te mogą znacząco wpłynąć na ich sytuację finansową.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Ograniczenia dotyczą tylko osób, które pobierają świadczenia przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Są to między innymi osoby na wcześniejszych emeryturach, nauczyciele pobierający świadczenia kompensacyjne, posiadacze emerytur pomostowych oraz renciści. Warto podkreślić, iż emeryci, którzy osiągnęli już powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, mogą dorabiać bez żadnych ograniczeń i limity te ich nie dotyczą.
Od 1 marca do końca maja 2025 roku będą obowiązywać nowe progi. Pierwszy z nich to 5934,10 zł, co stanowi 70 procent przeciętnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tej kwoty ZUS zmniejszy świadczenie. Drugi próg to 11020,40 zł, czyli 130 procent przeciętnego wynagrodzenia. jeżeli wcześniejszy emeryt zarobi więcej niż ta kwota, ZUS całkowicie zawiesi wypłatę jego emerytury. Limity te są aktualizowane co kwartał – w marcu, czerwcu, wrześniu i grudniu, co oznacza, iż wcześniejsi emeryci muszą regularnie sprawdzać aktualne stawki.
W przypadku przekroczenia pierwszego progu, ZUS nie potrąca dowolnej kwoty. Wysokość potrącenia zależy od tego, o ile przekroczono limit. Przy niewielkim przekroczeniu, potrącenie będzie minimalne. Przykładowo, przy dodatkowym zarobku 6000 zł miesięcznie, co stanowi przekroczenie o niespełna 66 zł, świadczenie zostanie pomniejszone tylko o tę kwotę. Z kolei przy pensji 6500 zł, co oznacza przekroczenie o około 566 zł, emerytura zmaleje o ponad 660 zł. Natomiast przy wynagrodzeniu 8000 zł ZUS potrąci maksymalną kwotę zmniejszenia, czyli około 900 zł.
Od marca 2025 roku obowiązywać będą również nowe maksymalne kwoty, o które ZUS może pomniejszyć świadczenie. Dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy będzie to 939,61 zł. W przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy maksymalne zmniejszenie wyniesie 704,75 zł. Natomiast dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba, kwota ta to 798,72 zł. Warto zauważyć, iż kwoty te wzrosły o 5,5 procent w porównaniu z poprzednim rokiem, czyli o tyle samo, co planowana waloryzacja emerytur.
Wcześniejsi emeryci, którzy dorabiają, powinni uważnie monitorować swoje miesięczne zarobki, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek przy wypłacie świadczeń. W przypadku ryzyka przekroczenia limitów warto rozważyć czasowe zmniejszenie wymiaru pracy lub rozłożenie dodatkowych zleceń w czasie. Dobrym rozwiązaniem może być również poinformowanie pracodawcy o statusie emeryta i obowiązujących limitach, co pozwoli na lepsze planowanie czasu pracy i wynagrodzenia.
Warto też pamiętać, iż w przypadku znacznych wahań zarobków w poszczególnych miesiącach, ZUS bierze pod uwagę przychód osiągnięty w danym miesiącu, a nie średnią z dłuższego okresu. Oznacza to, iż choćby jednorazowe wysokie wynagrodzenie może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia w konkretnym miesiącu. Dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie swoich dochodów i planowanie ich z wyprzedzeniem.
Aktualizacja limitów następuje co kwartał i jest uzależniona od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W praktyce oznacza to, iż w czerwcu 2025 roku nastąpi kolejna zmiana progów, co może poprawić lub pogorszyć sytuację dorabiających emerytów w zależności od sytuacji na rynku pracy i dynamiki wzrostu wynagrodzeń w kraju.
Osoby, które mają wątpliwości co do swojej sytuacji, powinny skonsultować się z doradcą emerytalnym w najbliższym oddziale ZUS lub zadzwonić na infolinię. Pracownicy Zakładu mogą pomóc w oszacowaniu, jak dodatkowe zarobki wpłyną na wysokość świadczenia oraz dostarczyć spersonalizowanych informacji dotyczących konkretnej sytuacji emeryta.
Zmiany w limitach dorabiania są szczególnie istotne w kontekście rosnących kosztów życia. Dla wielu wcześniejszych emerytów dodatkowa praca stanowi konieczność, aby zapewnić sobie godne warunki życia. Nowe, wyższe progi mogą wpłynąć na decyzje dotyczące podejmowania zatrudnienia lub zmiany jego formy. Niektórzy emeryci mogą rozważyć przejście na samozatrudnienie lub wybór innych form aktywności zawodowej, które pozwolą na elastyczniejsze zarządzanie przychodami w poszczególnych miesiącach.
