Cypr znowu na minusie

W ciągu jednego roku Cypr spadł aż o siedem pozycji w rankingu bezpieczeństwa drogowego. W najnowszym raporcie Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu (ETSC) nasza wyspa zajmuje dopiero 13. miejsce – to druga najgorsza pozycja wśród 27 państw UE oraz kilku państw partnerskich. Jeszcze w 2023 roku Cypr był na 6. miejscu.

Wzrost liczby ofiar śmiertelnych o 21% – z 34 do 41 osób – idzie wbrew unijnym celom. Podczas gdy UE planowała zmniejszenie liczby zabitych o 6% rocznie, średnia spadła jedynie o 2%. Gdyby plan udało się zrealizować do 2030 roku, udałoby się ocalić choćby 50 tys. istnień.

Giną piesi, motocykliści i młodzi kierowcy

Najczęstszymi ofiarami wypadków są piesi, motocykliści i młodzi kierowcy – głównie mężczyźni. Do najgroźniejszych zdarzeń dochodzi popołudniami, najczęściej w soboty. Od kilku lat to Limassol ma najwięcej ofiar – wcześniej pierwsza była Nikozja.

Główne przyczyny? Brak skupienia i używanie telefonu w czasie jazdy, jazda po alkoholu, nadmierna prędkość, ignorowanie pieszych i brak kasku lub pasów bezpieczeństwa.

Kara? A raczej jej brak

Liczby mówią jasno – problemem nie jest brak przepisów, ale brak ich egzekwowania. Według prezes Instytutu Bezpieczeństwa Drogowego „Giorgos Mavrikios”, Leny Kattelari, obecne kary są zbyt łagodne i nie działają odstraszająco.

Potrzebna jest też lepsza edukacja kierowców – zwłaszcza młodych, którzy czują się nietykalni i nie wierzą, iż coś im się może stać. To właśnie oni najczęściej są sprawcami i ofiarami najgroźniejszych wypadków.

Dane szokują, ale jest też nadzieja

Od 1960 roku na cypryjskich drogach zginęło ponad 6 tysięcy osób. Rekordowy był rok 1973 – aż 162 ofiary śmiertelne. Najlepszy – 2023, z najmniejszą liczbą zgonów w historii pomiarów. Mimo to Cypr przez cały czas wypada słabo na tle UE – inne kraje notują dwukrotnie szybszy spadek liczby wypadków.

Jest jednak i pozytyw: według ETSC Cypr jest liderem w redukcji liczby ciężko rannych – spadek o ponad 51% od 2014 roku. To efekt kampanii edukacyjnych i większej liczby kontroli drogowych.

W ciągu ostatniego roku wystawiono ponad 250 tys. mandatów – choć mniej niż połowa została rzeczywiście doręczona. Niezapłacone grzywny mają teraz skutkować postępowaniem sądowym.

Potrzebna strategia i wspólna odpowiedzialność

ETSC apeluje do państw członkowskich o wprowadzenie spójnych limitów prędkości, zwiększenie kontroli i rozwój tzw. systemu bezpiecznej drogi – opartego na wspólnej odpowiedzialności projektantów, kierowców i służb. Komisja Europejska ma też opracować wspólne wytyczne dla całej Unii.

Na Cyprze realizowane są już wykłady i kampanie społeczne, w tym także w wojsku i szkołach – do 120 wydarzeń rocznie. Eksperci podkreślają jednak, iż potrzebne są nie tylko apele, ale i zachęty dla wolontariuszy oraz konsekwentne działania rządu.

Niepokojące dane z Cypru pokazują, iż nie można już czekać – czas skończyć z drogą bez konsekwencji.

FAQ

Dlaczego Cypr spadł w rankingu ETSC?
Z powodu wzrostu liczby ofiar śmiertelnych i słabej poprawy w porównaniu z innymi krajami UE.

Kto najczęściej ginie na drogach Cypru?
Piesi, motocykliści i młodzi kierowcy – głównie mężczyźni.

Czy są jakieś pozytywne zmiany?
Tak – liczba ciężkich obrażeń spadła o ponad 50% w ciągu 10 lat, co daje Cyprowi pierwsze miejsce w UE.