Co to jest SIS? Jakie kraje należą do Systemu Informacyjnego Schengen?

Strefa Schengen diametralnie zmieniła komfort podróżowania po Europie. Wraz z jej powołaniem utworzono też System Informacyjny Schengen. Co to takiego? Jak działa SIS?

Kierowcy podróżujący za granicę doskonale wiedzą, czym jest Strefa Schengen. To obszar składający z terytoriów państw członkowskich podpisanego w 1985 roku układu z Schengen. Początkowo było to zaledwie kilka państw Europy (m.in. Belgia, Holandia, Niemcy, Francja), ale z czasem do porozumienia dołączały kolejne państwa Starego Kontynentu. Obecnie w Strefie Schengen znajduje się 27 państw, w tym 23 wchodzące w skład Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy) i 4 kraje stowarzyszone, czyli Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein.

Strefa Schengen. Jakie są jej założenia?

Układ z Schengen zakładał stopniowe znoszenie kontroli na granicach wewnętrznych państw członkowskich. W praktyce wiązało się to z likwidacją przejść granicznych, a tym samym umożliwieniu swobodnego przekraczania granic państw wewnątrz Strefy Schengen. Tradycyjne przejścia ze wzmożoną kontrolą wjeżdżających pozostawiono jedynie na granicach zewnętrznych (m.in. przy wschodniej granicy Polski). Układ z Schengen bardzo pomógł kierowcom, ponieważ dzięki niemu nie muszą już stać w długich kolejkach podczas podróży do państw Europy zachodniej i, po części, południowej. Osoby sporadycznie wyjeżdżające poza terytorium Polski doceniają swobodę przekraczania granic zwłaszcza podczas wyjazdów na urlop.

Otwarcie granic między państwami członkowskimi układu z Schengen przyniosło jednak nowe problemy, mianowicie ułatwiło możliwość przedostania się do innego kraju nielegalnym imigrantom i osobom z kryminalną przeszłością. Aby zapobiec niepożądanym skutkom powołania Strefy Schengen, utworzono System Informacyjny Schengen (w skrócie SIS). W dalszej części materiału wyjaśnimy, co to za technologia i jakie jest jej główne zadanie.

Co to jest SIS? Jakie korzyści daje System Informacyjny Schengen?

System Informacyjny Schengen to zaawansowane narzędzie gromadzące informacje o osobach i przedmiotach, które znalazły się na terenie Strefy Schengen. Dane przechowywane są w ogromnej bazie, do której dostęp mają wszystkie kraje członkowskie układu z Schengen. Są one niezbędne do przeprowadzenia kontroli granicznej lub np. kontroli celnej lub policyjnej na terenie konkretnego państwa, a także do wydawania dokumentów pobytowych lub wiz. Celem zapewnienia sprawnego przepływu informacji do działania powołano centralną jednostkę systemu (C-SIS), która kooperuje z oddziałami przypisanymi do konkretnych państw Schengen (N-SIS). Od 2013 roku funkcjonuje druga generacja Systemu Informacyjnego Schengen (SIS II), a od 2023 roku technologię wzbogacono o nowe rodzaje danych biometrycznych, takie jak odciski dłoni i palców, ślady dłoni i palców, fotografie i dane DNA (te ostatnie tylko odnośnie osób zaginionych).

Swobodny przepływ ruchu pomiędzy granicami państw Strefy Schengen wyeliminował problem kolejek na przejściach, ale zrodził nowy z identyfikacją osób wjeżdżających do państw wchodzących w skład porozumienia. Zapobiegać im ma właśnie System Informacyjny Schengen.

Na czym polega SIS?

Działanie SIS polega na zbieraniu informacji odnośnie osób, których mogą poszukiwać organy ścigania, a także przedmiotów niewiadomego pochodzenia, np. pochodzących z kradzieży. Dzięki zgromadzonym danym każde państwo członkowskie może w każdej chwili sprawdzić, czy dana osoba lub przedmiot znajdują się na terenie ich kraju legalnie i czy nie są poszukiwane bądź niejawnie nadzorowane. SIS gromadzi informacje na temat przestępstw terrorystycznych oraz prowadzi bazę osób zaginionych. Zawiera też decyzje nakazujące powrót osobom, które nielegalnie przedostały się na teren Strefy Schengen. System rejestruje również broń palną oraz jednostki pływające i statki powietrzne.

Kto ma dostęp do systemu SIS?

Dane z Systemu Informacyjnego Schengen są ściśle chronione i niedostępne dla osób postronnych. Dostęp do nich mają m.in. straż graniczna, służba celna, urzędy konsularne oraz policja.

Jakie kraje należą do SIS?

Do SIS należą wszystkie kraje wchodzące w skład Strefy Schengen. Są to wobec tego Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Litwa, Liechtenstein, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry i Włochy.

Polecamy również:

Międzynarodowe prawo jazdy. Gdzie je wyrobić i na ile?

Limity i ograniczenia prędkości w Europie. Jak gwałtownie można jechać?